Ana içeriğe atla

Allah'ın hər insana ilhamı: Vicdan

Vicdan hər insana gözəl davranışı və düşüncəni söyləyən, bir insanın sağlam mühakimə etməsini, doğrunu və yanlışı bir-birindən fərqləndirə bilməsini təmin edən mənəvi xüsusiyyətdir.
Vicdanın vacib bir xüsusiyyəti bütün insanlarda ortaq olmasıdır. Yəni bir insanın vicdanına görə doğru olan şey, eyni şərtlər daxilində digər insanların vicdanlarına da aid edilir. Vicdanlar heç bir zaman toqquşmur. Bunun səbəbi isə vicdanın mənbəyidir; vicdan Allah'ın ilhamıdır. Allah hər insana vicdanı vasitəsilə Onun razı olacağı ən doğru və ən gözəl davranışları bildirir.

Vicdanın Allah'ın ilhamı olduğu Quran'i-Kərimin Şəms surəsində belə bildirilir:
 
And olsun nəfsə və onu yaradana (ona biçim verənə); Sonra da ona günahlarını və pis əməllərdən çəkinməsini (xeyir və şəri) öyrədənə ki, nəfsini (günahlardan) təmizləyən mütləq nicat tapacaqdır! Onu (günaha) batıran isə, əlbəttə, ziyana uğrayacaqdır. (Şəms surəsi,7-10)
Yuxarıdakı ayələrdə Allah nəfsə fücuru (günah və üsyan etmək, fasiq olmaq, yalan danışmaq, təkəbbür göstərmək, haqdan üz çevirmək, nizamı pozmaq, əxlaqi pozğunluq, təqvanın əksi) və eyni zamanda ondan çəkinməyi ilham etdiyini bildirir. İnsanı pisliklərdən çəkindirən və doğru yola yönəldən də elə vicdanıdır.
Vicdanın ən əsas xüsusiyyətlərindən biri isə insanın öz-özünə doğru yolu tapmasına kömək etməsidir. Vicdan kimsə göstərməsə də, insana doğru yolu göstərəcək, ancaq əsas odur ki, insan vicdanına müraciət etsin, onun nə dediyini dinləsin və əksiksiz şəkildə onun söylədiklərini yerinə yetirsin. Ona görə vicdanın səsini dinləmək din əxlaqını yaşamağın ən əsas ünsürüdür deyə bilərik.
Hər şeydən əvvəl bunu unutmamaq lazımdır: Hər insan şüur sahibi olduğu andan etibarən Uca Allah'ın ona ilham etdiyi vicdanının söylədiklərinə görə məsuliyyət daşıyır. Ətrafındakı hadisələri dərk etməyə başlayan, mühakimə qabiliyyəti qazanan hər insan artıq vicdanının səsini eşidəcək. Nəfsi ilə vicdanını fərqləndirəcək qabiliyyətə və vicdanının dediyinə əməl edəcək iradəyə malik olacaq. Artıq bundan sonra qarşılaşdığı hadisələrlə bağlı seçdiyi yoldan hesab günü mühakimə olunacaq. vicdanını dinləyirsə, Allah'ın sonsuz cənnətinə layiq görüləcək, nəfsinin dediyinə əməl edirsə, “qapıları kilidlənmiş” sonsuz bir atəşlə qarşılaşacaq.
Etiketler:

Yorumlar

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

Köpək balıqlarının yenilənən dişləri

Planktonlarla qidalanan növlərindən başqa bir çox köpək balığı çox iti və kəsici dişlərə malikdir. Uca Allah köpək balıqlarının diş və çənə quruluşlarını qüsursuz ovçu olmaları üçün xüsusi olaraq yaratmışdır. Köpək balıqlarının dişləri çənələrində olan elastiki toxumaların içində yerləşir. Çənələrdə dişlərin düzüldüyü bir çox diş sırası var. Köpək balığı növlərinin çoxunda ən öndəki  bir və ya iki diş sırası funksionaldır və ov zamanı bu dişlərdən istifadə edirlər. Alt və üst çənədə öndəki iki sıra istisna olmaqla digər dişlər funksional olmayan ehtiyat və ya dəyişmə dişləri olaraq adlandırılır. Funksional olanlar hər hansı bir səbəbdən qırıldıqda və ya kütləşdikdə arxa sırada olan ehtiyat dişlərlə nizamlı olaraq dəyişdirilir. Yeni ehtiyat diş köhnə funksional dişin  yerinə keçmək üçün  irəliyə doğru hərəkət etdikdə digər ehtiyat dişlər də bir sıra qabağa gəlirlər. Bu sürətli dəyişmə bir neçə günlə bir neçə həftə arasında baş verir. İrəliləmə hərəkəti nəticəsində çən...
Yorum Gönder
Devamı

Həyatın həqiqi mənşəyi: yaradılış

Təkamül nəzəriyyəsi Çarlz Darvinin 1859-cu ildə nəşr etdiyi “Növlərin mənşəyi” adlı kitabı ilə birlikdə işıq üzü görmüşdü. Darvin iddia edirdi ki, canlıların və fərqli canlı növlərinin mənşəyi yalnız təsadüfi təbii müddətləolmuşdur. Yəni təkamül nəzəriyyəsi canlıları var edən bir Yaradıcının olmadığını, əksinə, təbiətin təsadüfən, məqsədsiz və şüursuz qarşılıqlı təsirlə ortaya çıxdığını irəli sürürdü (Darvinin bu nəzəriyyəsi, əslində, əvvəldən var olan naturalizm fəlsəfəsinə əsaslanırdı). Darvindən sonra təkamül nəzəriyyəsi bəzi texniki dəyişikliklərə məruz qaldı, ancaq nəzəriyyəni meydana gətirən naturalizm anlayışı həmişə varlığını qorudu.   Naturalizm bir Yaradıcının olduğu fikrini ortadan qaldırdığı üçün ateizmlə sinonimdir. Təkamül nəzəriyyəsinin ən məşhur müasir müdafiəçisi Oksford Universitetinin professoru Riçard Dokinz Darvinə ateistliyi “elmi” cəhətdənəsaslandırdığı üçün minnətdardır. Halbuki, Darvin ateistliyi elmi cəhətdən əsaslandıra bilmədi. Onun davamçıları da ...
Yorum Gönder
Devamı

Sudakı qüsursuz yaradılış

Günəş sistemində Yer planeti istisna olmaqla digər 63 göy cisminin heç birində həyat mənbəyimiz olan suyun olmadığını bilirdinizmi? Halbuki planetimizin böyük hissəsi sularla örtülüdür, okeanlar və dənizlər yer səthinin ¾ hissəsini əhatə edir. Eyni zamanda quruda da saysız göl və çaylar mövcuddur. Uca dağ zirvələrini örtən qar təbəqəsi isə donmuş su ehtiyatlarıdır. Planetimizdə suyun böyük bir qismi atmosferdə yerləşir, buludların hər biri minlərlə, bəzən milyonlarla ton ağırlığında su ehtiva edir. Bu suların bir hissəsi müəyyən vaxtlarda damlalar şəklində yerə enir, yəni yağışa çevrilir. Hazırda nəfəs aldığınız havada belə müəyyən miqdarda su buxarı mövcuddur. Yağışlar, dənizlər, çaylar, okeanlar, kranı açdığınızda axan içməli su... İnsanlar suyun mövcudluğuna o qədər öyrəşiblər ki, yer səthinin böyük bir hissəsinin sularla əhatə olunmasının nə qədər əhəmiyyətli olduğunu bəlkə də heç düşünmürlər. Halbuki su kosmosda çox nadir rast gəlinən birləşmədir. Buna görə də məlum olan büt...
Yorum Gönder
Devamı